22/03/2020
Ο Η.Κ. υπήρξε παντρεμένος με δυο παιδιά, ηλεκτρολόγος-μηχανικός, δάσκαλος στο πανεπιστήμιο που μιλούσε ανοιχτά στους φοιτητές του για τα «ελεύθερα διαβάσματα», εκείνα που διευρύνουν τους ορίζοντες, τη σκέψη και την κρίση. Κάποια στιγμή στη ζωή του παρατάει τα πάντα, προδομένος και ανήμπορος να διαχειριστεί καταστάσεις στις οποίες δεν αναγνωρίζει τον εαυτό και την ουσία του. Ο νους του «εξακοντιζόταν στα προβλήματα της υφηλίου που εξηγούσαν και τα δικά του», αυτά που τον έκαναν να «δώσει δρόμο στα πάντα και να κάνει εν τέλει το δρόμο σπίτι του».
Ξεκινάει και γράφει όσα σκέφτεται και όσα του συμβαίνουν σε ένα τετράδιο που βρίσκει στα σκουπίδια. Ερμηνεύει τα πράγματα με οξυδέρκεια και ύστερα από στοχασμό. Γράφει σε ωραία ελληνικά, πράγμα που δείχνει όχι μόνο την καλλιέργεια και τη μόρφωσή του, αλλά –κυρίως- ότι ξέρει για ποιο πράγμα γράφει κάθε φορά. Δεν φλυαρεί, αλλά εξομολογείται. Άλλωστε, οι συνθήκες της ζωής του και οι λιγοστές σελίδες των τετραδίων δεν του επιτρέπουν φλυαρίες. Αγαπά την Ιστορία, παρόλο που κατέληξε να ζει «σ’ ένα ατέρμονο παρόν». Κάνει τον απολογισμό του, δίνει σημασία στις αφηρημένες σκέψεις, στο ασυνείδητο που εμφανίζεται στα όνειρα, ψάχνει για οιωνούς και σημάδια για την «έκβαση μιας κατάστασης εμπλοκής που μπορεί να ακινητοποιεί συχνά την ύπαρξη και τη ψυχή μας». Προσπαθεί να δαμάσει τις σωματικές ανάγκες με τη δύναμη του μυαλού, αντί για κουβέρτα τραβά ως επάνω την φαντασία του και αναζητά έναν «ήλιο να του ζεσταίνει τα μάγουλα, την πλάτη, τα κόκκαλα». Τρώει στα συσσίτια, στεναχωριέται που δεν μπορεί να ξεκουραστεί, παρατηρεί την αύξηση αστέγων και χαίρεται με τη συνάθροισή τους.
Οι ημερολογιακές καταχωρήσεις του Η.Κ. γίνονται στην Ελλάδα της (προηγούμενης) κρίσης και διαρκούν για περίπου έξι χρόνια, όσο κρατάει και η «ανέστια διαμονή» του στους δρόμους της Αθήνας. Για τον Η.Κ. η γραφή μοιάζει με την πιο «ιδιόκτητη οικεία» και ως τέτοια δεν κινδυνεύει από ανεστιότητες, πλειστηριασμούς και εξώσεις. Είναι η γραφή του καταφύγιο και ένας τρόπος να βάλει σε σειρά όλες εκείνες τις απόψεις φιλοσόφων που ψάχνουν να βρουν «πότε ακριβώς αυτός ο κόσμος δεν ήταν τόσο κραυγαλέα άσχημος».
Ανέστιος
Αλεξάνδρα Δεληγιώργη
Εκδόσεις ΑΓΡΑ (2014)
σελ. 144
Η Αλεξάνδρα Δεληγιώργη είναι καθηγήτρια φιλοσοφίας στο Α.Π.Θ.
